เทศน์ทำนองอีสาน อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตา
หลวงปู่อ้วน วัดพิชโสภาราม
เมตตาเทศน์ทำนองอีสานไว้เป็นกรณีพิเศษ
นะโม อันว่าความนอบน้อมในธรรมอันประเสริฐ รัตนะ อันเป็นของเลิศล้ำหาสังเสี่ยงบ่อมี บัดนี้ข้าจักปุนแปงชี้ไขคดีขั้นต่ำ หวังให้พวก พี่น้องเห็นบั้นบ่อนจัง ให้ค่อยมีสติตั้งคอยฟังบาดสิม่วน มีแต่ความล้วนๆ อย่าเมาง่วงนั่งเหงา อย่าได้เมาเสียเว้าคุยกันเรื่องบ่อแม่นหลายถ่อน ฟังให้รู้เรื่องแจ้งบุญนั้นจั่งสิหลาย คันสิได้เป็นมนุษย์นี้ ยากยิ่งแสนถนัดแท้ดาย..
บางชาตินั้นเป็นคนชาติชั่ว
บางชาตินั้นเป็นช้างหมู่เสือ หากินหญ้าตามดงตามป่าคนเที่ยวฆ่า กินเนื้อสู่วัน
บางชาตินั้นเป็นไก่เป็นกา เป็นหมูหมาเห่าหอนแลงเช้า อาศัยเหย้าเฮือนซานเขาอยู่
บางชาตินั้นเป็นนกเป็นหนู เป็นปูปลาอยู่เนาในน้ำ เป็นหอยดั้น คันนาเขาไต่
บางชาตินั้นเป็นยักษ์เป็นผี บุญเฮามีจั่งได้มาเป็นคนยศสูงบุญกว้าง คันว่าเป็นคนแล้วก็มีดีมีชั่ว
ลางคนนั้นไปปองฆ่าเป็นขโมยลักของท่านก็มี
บางคนนั้นปัญญาล้ำหลื่นคน บ่อจนแต้มทางธรรมและทางโลก
บางคนนั้นจนทรัพย์จนสิน หากินแลงงายขาดเขินแลงเช้า
อันนี้มันก็เป็นเพราะเส้นเพราะสายกรรมแต่ง แบ่งออกเป็นชั้นๆ ปานนั้นจั่งเที่ยวพอ คั้นผู้ได๋ทำกรรมฮ้ายมีอบายเป็นที่อยู่ ทางสิขึ้นชั้นฟ้าเทิงพุ้นอย่าคอง มีแต่ทางตกไหม้ไฟเผาเป็นฝุ่น คันว่าบุญบ่อสร้างสิจมปิ้งอยู่เลิงเจ้าเอ้ย คันผู้ใด๋ทำบุญสร้างกินทานตักบาตร บ่อขาดเว้นเห็นเจ้าสู่วัน บ่อได้พัวพันเกี้ยวเทียวไปทางชั่ว ศรัทธาใสแก่กล้าบ่อกลัวย้านหย่อนจน เทียมดั่งองค์พระเจ้าของเฮาแต่ปางก่อน ใจแก่กล้าทานแก้วลูกเมีย คันว่าทานไปแล้วหือละทัยใจซื่น บ่อตื่นเต้นใจตั้งต่อทาน คนกะโมทนาน้อมเทวดาก็ชมชื่น ใต้แถลงหล้าดินสะท้านทั่วแดน
อันนี้ก็เพราะบารมีเจ้ามหาทานอันประเสริฐ ผาสาดให้พระองค์เจ้าอยู่เย็น เทื่อนี้พวกเฮาสร้างตามทางของท่าน ควรสิเอาตัวอย่างแบบนี้เป็นเยื้องเครื่องมือ ให้ควรถือเอาไว้ทานไปอย่าประมาท ตามชาติเฮาผู้น้อยมีหน่อยก็อย่าถอย คันเฮาทานไปแล้วทานอันได๋ก็ประเสริฐ จักได้ไปเกิดก้ำสวรรค์ฟ้าที่สูง…เจ้าเอย
อันหนึ่งนั้น ให้มีการแจบแจ้ง ในแห่ง อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา แก่นธรรมตัวตั้ง ธรรมสามข้อตรองลงให้สว่าง ธรรมขันธ์อยู่หั่นตรองถ่อนหากสิเห็น
คำว่า “อนิจจัง” นั้นพระจอมธรรมว่าบ่อเที่ยง เบี่ยงบิดไปสู่มื้อเลิงเรื่อยเปลี่ยนแปลง บ่อว่ากิจการสร้างนาสวนฮั้วไฮ่ บ่อว่าของเครื่องใช้ขวานพร้าก็ดั่งเดียว นึกว่าฝนคมแล้วไปฟันซ้ำผัดบิ่น บ่อว่าเงินและข้าวของใช้ก็ดั่งเดียว คันไปหามาได้แพงๆ ออกถักถั่น
ลางเทื่อนั้นโจรผู้ร้ายผัดมาแย่งลักเอา
ลางเทื่อหลานลูกเต้าเมียฮักของแพง ถือว่าเป็นของฮักเที่ยงจริงจังแท้
ลางเทื่อก็ยังแปรไปเล่นเป็นใจกับผู้อื่นก็มี
ลางเทื่อขมเคียดค้อยปองฆ่าจองเวร
ลางเทื่อเหม็นหมางฮ้ายปะไปไลเปล่า
ลางเทื่อกับดีดอมฮ่วมเฮียงนำซ้อนเป็นมะล้อนง้อนแง้นๆ บ่อมีแก่นจักอัน
ลางเทื่อนั้นพลัดพรากข้างไปแล้วผัดบ่อคืน
ลางเทื่อนั้นกรรมแล่นต้องก็ตายจากกันไป เป็นมะลำมะลอยดั่งบักหอยจับไม้ แม่นว่าอาภรณ์ผ้าของทรงกะบ่อเที่ยง พอแต่สุบสอดเข้าซามได้ใหม่มา ก็ยังพอดูได้ดนไปผัดแห่งเก่า ดนไปผัดแห่งเศร้าดำปี้เปื่อยเพ บ่อว่าพวกพี่น้องพวกเพื่อนสหายเกลอ ยามเมื่อมีความฮักดั่งสิกลืนกินได้ บัดว่าผิดใจแล้วผัดหมายผูกจองเวร เลยบ่อคงเที่ยงตั้งฝังมั่นดั่งเดิม..เจ้าเอย
“ทุกขัง”ผัดยังขวางหน้าที่สองแห่งกิ่ว บ่อแม่นทุกน้อยๆเมือหน้าท่อภู ทุกข์เพราะอยากมีความฮู้จึงได้เที่ยวหาเรียน ทุกข์เพราะอยากมีเงินคำ จึงค่อยจรเดินค้า ทุกข์เพราะหาของเลี้ยงแลงงายทุกเช้าค่ำ ทุกข์นำปากและท้องขนเข้าใส่บ่อเต็ม ทุกข์บ่อทันทนสู้หลายวันอาบเหงื่อ ทุกข์นำการก่อสร้างหลายมื้อเมื่อยมือ ทุกข์นำความอยากได้บ่อมีบ่อนสิจนจับ ทุกข์เพราะสังขารเนื้อสิกลับกลายเพราะแก่ ทุกข์เพราะคราวปวดท้อง สิหนาวไข้จ่นมา ทุกข์เพราะโรคาแค้นแขวนคอบ่อเว้นหว่าง แม่นว่าทุกข์ไปหน้าการสิมาผัดแห่งกิ่ว ไผสิไห้โห่ฮ้องหวงไว้กะบ่อฟัง แม่นสิเอาเงินซื้อ เถิงคราวแล้วบ่ออยู่ คั้นเฮาคิดถี่แท้เป็นหน้าเวทนา อันนี้เพิ่นว่าทุกขังข่อน ที่สองพระเจ้ากล่าว
“อนัตตา” ส่วนพู้นก็สูญสิ้นสู่แนว เลยบ่อมีแนวมั่นติดโตจักอย่าง อนิจจังมันบ่อเที่ยงอย่างนี้ ควรให้ฮู้สู่คน..แน่เนอ อันนี้หากแม่นนักปราชญ์เจ้าแนวเหล่าอรหันตา ผู้ฮู้จักของจริงจึงสั่งสอนเฮาไว้ หวังให้กุลบุตรหล่า กรรมฐานให้สูตรท่อง หวังให้ออกจากห้องทะเลกว้างหมู่มาร ให้เอาสังขารนั้นเป็นสะพานเทียวไต่ ไห้ฮู้จักบ่อนแยกย้ายขยายไว้บ่อนละตอน ให้ฮู้จักขันธ์ห้าขันสี่ขันเดียว ขันธ์ก็เป็นขันธมารบ่อแม่นขันธ์เฮาแท้ มีแต่นามธรรมตั้งเป็นขันธ์เกาะก่าย เกิดเป็นกายก่อขึ้นหนังเนื้อข้อแขน เกิดเป็นหูตาคิ้วคอคางขาแข่ง คันเฮาคึดให้แจบแจ้งกายนี้บ่อแม่นเฮา องค์พระพุทธเจ้า ผู้ฮู้ส่องกองขันธ์ ผู้เพิ่นมีปัญญาญาณส่องเห็นขันธ์ฮ้าย เผิ่นจึงทำนายไว้ ว่าขันธ์คนมันบ่อเที่ยง มีกองทุกข์ยืนเที่ยงตั้งกันไว้สู่คน อันว่าคนๆ นี้มีจริงตั้งแต่ชื่อ เป็นแต่สมมุติเล่นกันเอิ้นว่าคน บาดห่าค้นหาเหง้าหามูลอันแน่ เป็นแต่สมมุติไว้คนนั้นบ่อมี มีแต่ธรรมชาติทั้งสี่มาประชุมกัน พอว่าขันธ์ทำลายแตกไปคนก้ำกาย ไปเป็นดินหญ้าสังขารแตกเปื่อย บ่อว่าขันธ์ ใหญ่น้อยก็โดยด้ามดั่งเดียว
อันนี้เผิ่นว่าอวิชชาหุ้มปกงุมเฮาอยู่ เฮาบ่อฮู้จึงถือมั่นว่าโต จึงได้โมโหฮ้ายกระทำกรรมอันชั่ว จึงได้ตายเกิดค้างกลางน้ำแม่ชะเล คันว่าสังขารเกิดขึ้นแล้ววิญญาณแจ้งเกิดขึ้นมา ไปจนเถิงชราเฒ่าหัวขาวแข่วล่อนมรณาธรรมอยู่ข้างหน้าคราวนั้นเรียกว่าตาย มันหากเห็นสายซ้อนซอนกันเกาะก่าย เป็นดั่งสายลูกโซติดตั้งต่อตาม อวิชชามีแล้วตัญหาธรรมก็บังเกิดกิเลสพันห้าร้อยก็มีขึ้นต่อตาม อันว่าคำเขาเว้ามีมาเมื่อล้านส่อง มองบ่อเห็นบ่อนแจ้งสิตายแห่งแก่ชน คันว่าตายไปแล้วก็วนเวียนมาเกิดอีก มันบ่อตายเกิดแท้ตายเฒ่าแก่ชรา พวกหมู่เฮาหากมาค้าหนี้หนองสะโนน้ำ บ่อหล่วง..แท้นอ บ่อว่าข่อยและเจ้าเสมอด้ามดั่งเดียว
พวกหมู่เฮายังหนาแน่นในกามอันบ่อเที่ยง หลงมักหลงฮักไว้ไผนั้นก็ดั่งเดียว เลยบ่อหลิงแลการไปหน้าทางชราการเฒ่าแก่ เมาแต่เลี้ยงลูกเต้าผัดลืมเข้าฝ่ายศีล อันนี้เผิ่นว่าโมหังหุ้มหลงงุมใต้โลกลุ่ม เจ้าผัดสิตายเพราะโนนจุ้มกุ้มดินสิถ่วมห่าเดียว นี่แหล่วคันผู้ได๋ฮู้แล้วให้สร้างแต่งทางกุศล แน่เน้อ อย่าได้มัวเมาหลงโลกคนภายใต้ ให้เจ้าหารายแก้ความตายเกิดแก่ ไว้เน้อ คันไผเมาของหมู่นี้ตายแล้วก็เหล่าวน
อันว่ากรรมเวรนี้มีอยู่ประจำสัตว์ อันแต่ในโลกาหลีกหนีบ่อมีพ้น มีแต่องค์พระพุทธเจ้า อรหันตา พระปัจเจก จั่งสิหนีหลีกได้ไกลเว้นบาปเวรเจ้าเอ้ย อันว่าตายเกิดนี้ก็เป็นทุกข์ของจริง..แท้นา บ่ว่าหญิงหรือชายบ่าวสาวเกิดมาเวียนพ้อ บ่อมีไผหนีได้ความตายเฒ่าแก่ ตั้งแต่องค์พระโพธิสัตว์เจ้าเกิดขึ้นคราวนั้นก็เหล่าตาย อันว่าคำตายนี้มีอำนาจเหลือหลาย..แท้นา มาครอบงำสัตว์ทั่วแดนดินด้าว บ่อว่าคนจนฮ้ายอนาถาอึดอยาก บ่อว่า ขี้กลากเกลื้อนก็เหมือนด้ามดั่งเดียว บ่อว่าจัณฑาลเชื้อหีนาชนชาติซั่ว คันว่าได้เกิดแล้วก็มีตั้งแต่ตาย ขอให้ทั้งหลายเจ้าฟังเอาจำจื่อ คำสอนของพระพุทธเจ้าให้จำไว้อย่าลืมแน่เยอ..
อันหนึ่งนั้น ให้ค่อยหาลายแก้เสบียงกินเมื่อยามยาก..ไว้เนอ หากจักเป็นประโยชน์ผู้สูเจ้าดั่งหมาย บัดเจ้าตายไปแล้วของโตเป็นของเผิ่น มันบ่อเป็นโอ้โป้แต่โตแท้ดั่งเดิม ชาติที่ผลทานนี้เป็นขุมทองอันยิ่งใหญ่ โจรมาลักบ่อได้ตายแล้วจึ่งค่อยเอา หากแม่นของเฮาแท้ไผเน้ออย่าประมาท มรนาถแล้วเมือฟ้าสู่สวรรค์ อันว่าเมืองสวรรค์พู้นบ่อเคยอึดอยากข้าวขอทานกินนำเจ้าแน่ หวิงแหหากบ่อเตื้องเมืองฟ้าบ่อส่างมี อันว่าโภชนังข้าวหวานคาวออกขินข่วย มีไว้ถ่าอ้อยซ้อยกินแล้วเปิดบ่อเป็น อันว่าเทวดาในเมืองฟ้าบ่อห่อนหาการค้า หากำไรใช้ตราสั่งกสิกรรม บ่อได้สร้างก็มีล้วนสู่แนว บ่อว่าอาภรณ์ผ้าไหมแพรเหลือหลากออมันหากมีพร่ำพร้อมเมืองฟ้า บ่อส่างจน ไผอยากเห็นเมืองฟ้าอดสาทำคำชอบ..ไว้เน้อ ศีลรักษาไว้แล้ว ให้ทานซ้ำตื่มนำ..แน่เน้อ อันหนึ่งนั้น คันพร้าบ่อเสาะเปลือกพร้าว บ่อเห็นหล่อนแก่นแกน กกบ่อแง้นบ่อเห็นบ่อนคองคด ไผบ่อถือครองคัด บ่อห่อนคูณของค้ำ ไผผู้จำศีลสร้างภาวนาทานเช้าค่ำ คันตายจักได้นำส่งขึ้นสวรรค์ฟ้านิพพานพุ้น บ่อนประสงค์เจ้าเอย….ฯ